Witold Gombrowicz, pisarz polski (jak nostalgicznie siebie nazywał) urodził się 4 sierpnia 1904 roku w Małoszycach koło Sandomierza.
W roku 2004 przypada 100-na rocznica jego urodzin i 35 rocznica śmierci .
Koleje jego losu – ziemiańskie pochodzenie, przedwojenna kawiarniana bohema artystyczna, wyjazd z Polski w 1939 roku, długoletnia emigracja w Argentynie, walka o miejsce w literaturze polskiej i europejskiej, opieka nad zubożałą rodziną w Polsce, potyczki z obskurantyzmem części środowisk polonijnej emigracji, wymarzony powrót do Europy, niefortunne umieszczenie przez władze PRL jego twórczości na liście prohibitów, późny międzynarodowy sukces, i ciągły wzrost znaczenia jego dzieł – korespondują znacząco z dziejami polskiej kultury w XX wieku.
Stworzone przez niego utwory – opowiadania, dramaty („Iwona”, „Ślub”, „Operetka”), powieści („Ferdydurke”, „Trans-Atlantyk”, „Pornografia”, „Kosmos”), eseje („Dziennik”) - stanowią niezwykłe i bardzo ważne zjawisko w polskiej literaturze i teatrze XX wieku. Zajęły też poczesne a trwałe miejsce w europejskim i światowym dorobku artystycznym. A popularność ich nieustannie rośnie.
A co niemniej istotne, jego próby zrozumienia współczesnego człowieka, analizy dotyczące psychologii stosunków międzyludzkich, walka ze stereotypami i nieautentycznością w życiu społecznym, postulaty stworzenia nowego, otwartego kształtu „polskości” i polskiej kultury wobec tradycji i kultury europejskiej, nic nie straciły ze swej wagi i aktualności. Przeciwnie wydaje się, że ciągle bardzo wiele możemy nauczyć się od Gombrowicza.
To wszystko skłania nas do ogłoszenia rocznicowego roku 2004 – Rokiem Gombrowicza. Oddamy w ten sposób cześć jednemu z najwybitniejszych twórców światowej kultury. A jednocześnie propagowanie jego twórczości może mieć ogromny walor społecznej i kulturowej edukacji naszego społeczeństwa.
Jednocześnie międzynarodowe imprezy Roku Gombrowicza w roku 2004 – w roku planowanego przystąpienia Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej - będą promocją naszego kraju , jego udziału w kształtowaniu kultury europejskiej, osiągnięć sztuki i nauki a zarazem kształtowaniu wizerunku Polski – kraju, w myśl postulatów Gombrowicza, o potężnej tradycji kulturowej a otwartego, partnerskiego, nowoczesnego, autentycznego i twórczego:
„Przyjaciele ! Pozwólcie abym, tytułem wyjątku, zajął się czymś innym niż ja sam : Europą. Podnieca mnie to imię „Europa”, o ileż rozleglejsze niż „Niemcy”, „Polska”, „Francja”, pełne wschodzącej energii. Ale rozpędowi europejskich techników nie towarzyszy bynajmniej rozpęd europejskich humanistów... (...) Oto mój program: (...) zwrócić się do osób, do wielkich osobowości czasu minionego i w przymierzu z nimi odnaleźć we własnych naszych osobach wieczyste źródła polotu, natchnienia, rozmachu i wdzięku.”
(Witold Gombrowicz,„Dziennik. Tom 3. 1961-1966” Instytut Literacki.Paryż.1971.s.189)
– tak widział Gombrowicz w 1966 roku Wspólną Europę, a w niej Polskę.
Aby zrealizować te cele pragniemy przygotować w 2004 roku szereg międzynarodowych imprez: konferencje naukowe, festiwale teatralne, warsztaty artystyczne, wystawy, publikacje, spektakle, konkursy literackie i teatralne, spotkania ludzi i inne zdarzenia ...(szczegóły w „Projekcie Roku Gombrowicza”).
Warto jest pomóc sobie, aby i Gombrowicz nam dopomógł.
Andrzej Pawłowski
Stowarzyszenie DRAMA
(Warszawa, 2000/2002)
NASZ
ROK GOMBROWICZA